---

TỔ LONG THỌ (nagarjuna), người đời gọi ngài là Bồ tát, sanh sau Đức Phật nhập Niết Bàn 517 năm, ở miền tây nước Ấn, cha là Long Trí, mẹ là Út Phương. Thủa nhỏ ngài thích nghe kinh phật, ngài có biệt tài khi nghe ông Phạm Trí tụng hết 4 bộ kinh Phệ Đà, ngài thuộc lòng, ngài là người thích tìm hiểu về tất cả những gì có nơi thế giới như: Thiên văn học, địa lý học, văn học, thần học, sấm truyền học, tôn giáo học.

Tất cả môn học ngài đều học được suất sắc, trong phật giáo có pháp môn vô thường học, ngài nhận biết pháp môn này rất tường tận, rõ ràng. Nên vào trong núi tìm được cái hang đá ngài đặt tên là hang vô thường, dân chúng tìm đến ngài học rất đông, tổ Ca Tỳ Na Ma nghe danh ngài nên cũng tìm đến hỏi:

Ở đây ông dạy vô thường chứ ông có biết cái gì chân thường không?

Ngài liền trả lời là vũ trụ.

Tổ Ca Tỳ Ma Na nói:

Ông biết 1 chẳng biết 2,

Biết được vậy ông theo hoài trầm luân

Dù ông cố gắng để dừng

Luân hồi sinh tử không dừng được đâu.

Vừa nghe 4 câu kệ ngài liền trình thưa với tổ:

-Như vậy tôi làm sao biết cái chân thường, để không bị trầm luân, xin thầy chỉ dạy tôi xin đội ơn.

Tổ Ca Tỳ Ma Na hỏi:

Ông muốn biết cái chân thường để làm gì?

Ngài thưa: Nếu biết cái chân thường là gì, tôi sẽ sống với cái ấy.

Tổ dạy:

Học nhiều, ít là vô thường

Học cao, học thấp vô thường không tha,

Chi bằng chỉ học biết ra

Sống với chân thật thì qua vô thường,

Địa lý có giỏi đừng thương,

Nếu còn thấy giỏi là đường trầm luân,

Thiền tông phật dạy chỉ dừng

Luân hồi sanh tử là dừng lại ngay,

Địa lý dù ông có tài,

Dạy người hiểu biết nhận hoài lăng xăng

Chỉ học và biết rõ rằng

Cái gì vật lý là hằng trầm luân.

Ngày xưa Đức Phật dạy dừng

Không dính không mắc luân hồi dừng ngay

Ta chỉ rõ ông chỗ này

Cái gì vật lý đừng lên đem vào,

Hãy nhìn cho rõ trước sau,

Toán học có giỏi cũng là trầm luân

Tu thiền thanh tịnh sáng trưng

Những thứ vật lý tự dưng biến liền,

Hôm nay ta dạy ông riêng

Muốn hết sanh tử nhận liền tánh nghe,

Tánh nghe tánh thấy là bè

Đưa người thanh tịnh về miền quê xưa,

Đừng nói văn học sớm trưa,

Nếu nói văn học cho vừa lòng nhân,

Là ông tìm kiếm trong trần

Luân hồi muôn kiếp kéo lần ông đi,

Thần học ông thuyết cực kỳ,

Dù hay tuyệt đỉnh phải đi luân hồi,

Ngày xưa Đức Phật dạy thôi

Luân hồi nhiều kiếp là rồi với ông.

Sấm truyền ông học rất thông,

Là thứ vật lý còn trong luân hồi,

Nay ông muốn hết luân hồi,

Chỉ cần bỏ hết luân hồi lìa ngay,

Ảoo thuật cũng không nên xài,

Vì những thứ ấy kéo hoài trần duyên,

Vì vậy Đức Phật dạy thiền

Pháp thiền thanh tịnh là yên trong lòng,

Dù cho sông núi hoại không.

Hư không có hoại tánh không hề gì.

Thiền thanh Đức Phật có ghi.

Chỉ cần thanh tịnh không chi bận lòng,

Hôm nay ta chỉ cho ông,

Tất cả vật lý lìa xong cho rồi

Nghe lời phật dạy nên thôi,

Luân hồi nhiều kiếp là rồi với ông,

Nếu thực hiện được với lòng

Chính là chân thật ở trong lòng này

Chân thường là ở chỗ đây,

Nếu thực hiện được tại đây vĩnh tường.

 

Ngài nghe tổ Ca Tỳ Ma Na nói 54 câu kệ, chỉ chỗ chân thường mà ngài muốn biết, bỗng ngài thốt lên 44 câu kệ:

Xưa nay tôi kiếm tôi tìm,

Thiên văn xa thẳm để khoe người đời

Nói rằng mình hiểu xa vời,

Thiên hạ kính nể để đời hữu danh,

Địa lý con học rất dành

Danh cao trọng vọng để dành khoa khoang,

Đến chỗ đông người lập đàng

Phổ đi địa lý người sang biết mình,

Mục đích chính của mình,

Trình ra kiến thức để mình có danh,

Người người khen ngợi bao quanh,

Cho tiền cho bạc để dành nuôi thân,

Toán học thuyết chỗ xa gần

Để người quyền quý xin phần giải thông,

Văn học nói giỏi trong lòng,

Nhiều người khen phải cũng vì tiền xu,

Thần học nhiều người lại bu,

Xin mình giải rõ cúng xu cúng tiền,

Sấm truyền mình nói rất thiêng

Ngày giờ năm tháng để khuyên mọi người,

Ảo thuật người thích vui cười,

Được nhiều tiền bạc người người ngợi khen.

Tôn giáo nói sáng hơn đèn,

Dụ người tìm kiếm sang hèn cũng nghe,

Dùng hình tượng để dấu che,

Linh thiêng huyền bí người nghe khen mình

Với mục đích chính của mình

Dụ người đem của cho mình ăn chơi,

Sự thật những việc trên đời

Tôi đi lừa gạt để đời ung dung,

Nhân thế họ thích lạ lùng,

Vì chỗ thích đó nên tung hỏa mù,

Hỏa mù con rễ kiếm xu

Nhiều người ngu rốt đưa xu con xài,

Hôm nay thầy dạy thấy ngay

Cứ đi lừa ghạt biết ngày nào xong.

Thây ơi con nguyện trong lòng,

Không đi lừa ghạt để lòng bình an,

Thiền tông thày dậy rõ ràng,

Chỉ cần thanh tịnh là an muôn đời,

Vì vậy hôm nay con thôi

Không đi lừa phỉnh hết rồi trả vay,

Con nghe lời dạy phật ngài

Con xin thôi dứt vào ngay nhà mình.

(Trích trong quyển cuộc đời và ngộ đạo của 36 vị tổ sư thiền tông – Nhà xuất bản tôn giáo Hà Nội)